واتیکان (Vatican City)

شهر کوچک واتیکان تنها بازمانده ایالات وسیع پاپی روزگاران قدیم است. ایالات پاپی، طی جنگهای انقلابی و ناپلئونی، به طرق مختلف ضمیمة کشورهای ایجاد شده به دست ناپلئون گردید و جذب امپراتوری فرانسه ( 1798 تا 1815 ) شد. در 1815 ایالات پاپی دوباره برقرار شد،
ولی تمامی آنها، بجز رم و لاتیوم، طی وحدت ایتالیا (1859 تا 1860) از دست رفت. زمانی که سربازان فرانسوی حافظ پاپ، در 1870 عقب‏نشینی کردند، نیروهای ایتالیایی وارد رم شدند و این شهر پایتخت پادشاهی جدید ایتالیا گشت. پاپ پیوس نهم ( صدارت از 1846 تا 1878 ) به از دست رفتن اختیارات دنیوی خود اعتراض کرد و به شهر واتیکان پناه برد، و تا 1929 هیچ پاپی از آن خارج نشد. در آن سال به موجب قراردادهای لاتران، ایتالیا واتیکان را به صورت کشوری مستقل به رسمیت شناخت. از دهة 1960 و به ویژه تحت صدارت پاپ پل هفتم ( صدارت از 1963 تا 1978 ) و جان پل دوم، مقام پاپ بار دیگر نقش مهمی در دیپلماسی بین‏المللی ایفا کرده است.