ویتنام (Vietnam)

در 1802، « نگوین آن » تونکن ( شمال کشور )، آنام ( مرکز ) و کوشن‏شین ( جنوب ) را متحد و خود را امپراتور ویتنام ساخت. از دهة 1860 فرانسویان در این منطقه مداخله کردند، در 1883 سرزمینی تحت‏الحمایه در ویتنام بوجود آوردند و در 1887 اتحاد هندوچین را -‏ شامل کامبوج و لائوس -‏ تشکیل دادند. در دهة 1930 شورشهای ضد استعماری آغازگر دوره‏ای از جنگ و اشغال بود که به مدت 40 سال طول کشید.
در 1940 ژاپن، ویتنام را اشغال و سرانجام حکومت دست‏نشانده‏ای تحت امپراتوری بائودای برپا کرد. در 1941 هوشی‏مین، رهبر کمونیست، ویت‏مین را به صورت ارتش ملی‏گرای چریکی برای جنگ با ژاپنیها بنیاد نهاد. در ماههای آخر جنگ، ویت‏مین از امریکا کمک دریافت کرد.
پس از تسلیم ژاپن، جمهوری دمکراتیک ویتنام با ریاست هوشی‏مین در هانوی تأسیس شد. فرانسه تا 1946 سلطة خود را بازنیافت، و در ابتدا جمهوری دموکراتیک ویتنام را به عنوان یک « کشور آزاد » داخل هندوچین فرانسه به رسمیت شناخت. پس از برخورد میان حکومت هانوی و فرانسویان، هوشی‏مین هانوی را ترک و جنگ چریکی را با استعمارگران و بائودای، امپراتور به تخت بازگشته، آغاز کرد.
ویت‏مین به تدریج تمام تونکن را به دست آورد و در 1954 فرانسویان را در دیِن‏بیِن‏فو، پس از 55 روز محاصره، وادار به تسلیم کرد. قرارداد صلح ژنو ( ژوئیه 1954 ) ویتنام را به منطقة کمونیست در شمال و منطقة حکومت بائودای در جنوب تقسیم کرد. انتخابات در سراسر کشور برای 1956 زمان‏بندی شده بود،
ولی شمال از شرکت امتناع کرد. در 1955 بائودین خلع شد و نگودین‏دیِم در ویتنام جنوبی اعلام جمهوری کرد. رژیم سرکوبگر دیِم موجب تشویق فعالیت چریکهای کمونیست در جنوب شد و در 1960 [ نیروی چریکی ] ویت کنگ ( کمونیست) با هدف سرنگون کردن دولت طرفدار غرب در ویتنام جنوبی تشکیل گردید.
در 1961 جان فیتزجرالد کندی، رئیس جمهور امریکا، مستشاران نظامی امریکایی را برای کمک به ویتنام جنوبی اعزام کرد. در 1964 گروه « مستشاران » به ارتشی از سربازان کادر امریکا بسط یافته بود. پس از حمله‏ای که ادعا می‏شود، ویتنام شمالی به ناوهای نیروی دریایی امریکا کرد ( 1964 )، امریکا بمباران هوایی شمال را به طور منظم آغاز کرد. در پایان 1964 قریب به 200,000 نفر از نیروهای رزمی امریکا در ویتنام درگیر عملیات بودند.
در برابر حملة موسوم به تت، کمونیستها در 1968 مقاومت شدند و ضعف ویتنام جنوبی آشکار گردید. مخالفت با جنگ در امریکا افزایش یافت. در 1969 مذاکرات صلح آغاز شد ولی در 1970 نیروهای امریکایی بر ضد ویت‏کنگ در لائوس و کامبوج فعال بودند. این جنگ طبق موافقات صلح پاریس ( 1973 ) رسماً به پایان رسید، ولی پس از عقب‏نشینی سربازان امریکایی ادامه یافت. از زمان تسخیر جنوب ( 1975 ) از طرف کمونیستها و اتحاد مجدد ویتنام بازسازی کشور را جنگ مرزی با چین ( 1979 ) و اشغال کامبوج ( 1979 تا 1989 ) به دست نیروهای ویتنامی به تأخیر انداخته است.
فقدان کمک و سرمایه‏گذاری غربی مانع توسعة اقتصادی بوده، و این وضع، در ترکیب با سرکوب سیاسی، منجر به فرار شمار کثیری پناه‏جو ( « قایق‏سوار » ) از کشور شده است. از 1989 کوشش برای جذب سرمایة غربی موجب اتخاذ سیاستهای عملی‏گرایانه‏تری شده است.