آذربایجان (Azerbaijan)

مدارک تاریخی نشان می‌دهد که جمهوری آذربایجان در زمانهای کهن آلبانیا نام داشت. مردم آنجا نخست از نژاد قفقازی (آسیانی) و همتبار با گرجیها و چچنها و داغستانیهای امروز بودند.
سپس با آمدن تیره های آریایی به جنوب،‌ آلبانیا نیز مانند بقیه ایران آریایی نشین شد و خون بیشینه مردم آلبانیا از تبار همان آریایی های مهاجر است. بعدها این بخش بارها تغییر نام داده و هر بار بخشی از خاک مناطق همکنار خود بشمار میرفته است,گاه بخشی از ارمنستان، گاه تالش، گاه آذرپایگان و..
جز اینهااستفاده از نام استان ایرانی آذربایجان برای این منطقه بوسیله‌ عثمانیهای مهاجم که بخشهایی از اران را اشغال کرده بودند انجام پذیرفت و شوروی نیزهمیمن کار را ادامه داد و هدف از آن ادعا پیدا کردن بر روی استان و منطقه ایرانی آذربایجان بود.
روسیه در اوایل قرن نوزدهم آذربایجان شمالی را تسخیر کرد ، ولی بخش اعظم سرزمین آذریها تحت حکومت ایرانیان باقی ماند . طی جنگ جهانی اول جنبش ملی گرای آذری با ترکها متحد شد و در۱۹۱۸
کشور مستقل آذری با کمک ترکها ایجاد شد ، ولی در ۱۹۲۰ به تسخیر ارتش سرخ شوروی در آمد . آذربایجان از ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۶ بخشی از جمهوری ماوراء قفقاز شوروی بود و سپس به صورت یکی از جمهوریهای شوروی در آمد .
آذربایجان به دنبال کودتای نافرجام کمونیستهای تندرو در مسکو ( سپتامبر ۱۹۹۱ ) اعلام استقلال کرد و در زمان انحلال شوروی ( دسامبر ۱۹۹۱ ) از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شد
از ۱۹۹۰ نیروهای آذری و ارمنی بر سر حاکمیت قره باغ علیادرگیر کشمکش خشونت باری بوده اند.
این سرزمین که اکثریت جمعیت آن را ارمنیان مسیحی ارتودوکس تشکیل می دهد در محاصره آذریهای شیعه قرار دارد . در ۱۹۹۲ آذربایجان از جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع خارج شد و روابط نزدیکی با ترکیه ایجاد کرد.