کشور پاکستان
پایتخت: اسلام آباد Islamabad
زبان: اردو (ملی 20%)، پنجابی (60%)، سندی (12%)، انگلیسی ، پشتو، بلوچی
مذهب: اسلام سنی(رسمی 92%)، اسلام شیعه (5%)، و اقلیتهای کوچک اسماعیلی و احمدی
نوع حکومت: جمهوری فدرال
مساحت: 796,100 کیلومتر مربع
خط ساحلی: 1,046 کیلومتر
مختصات جغرافیایی: 30 درجه شمالی و 70 درجه شرقی
جمعیت: 155,726,000 نفر
امید طول عمر: 54/5 سال
عضویت: سازمان ملل متحد، جامعه کشورهای مشترک المنافع، انجمن همکاری آسیای جنوبی
کد کشور: PK (PAK)
اختلاف ساعت: +05:00
واحد پول: روپیه پاکستانPakistani Rupee)) (PKR)
پبش شماره: 92+
شهرهای مهم: کراچی,لاهور,فیض آباد,راولپندی,حیدر آباد,گوجران والا,پیشاور,سیالوت,
پایتخت:اسلام آباد
نوع تقسیمات کشوری:استانی
جغرافیا پاکستان
دره رود سند پاکستان را به بخش ارتفاعات غرب و بخش زمینهای پست شرق تقسیم می کند. در بلوچستان ( در جنوب کشور ) ارتفاعات متشکل است از سلسله تپه ها و کوه های کم ارتفاع که از شمال شرق به جنوب شرق به جنوب غرب امتداد دارد.
در شمال – در ایالت مرز شمال غرب و سرزمینهای مورد اختلاف – رشته کوهها تا بیش از 7000 متر ارتفاع دارد و شامل کوههای قره هورم و هیمالیا و هندوکش است.
دره رود سند – و دره های شاخه دار آن – منطقه کشاورزی مهمی را تشکیل می دهد و در بر گیرنده اکثر جمعیت پاکستان است . دنباله صحرای تار هند شرق کشور را در بر دارد.
رود های مهم:سند، سوتلج ، چناب، راوی ؤ جهلوم.
بلند ترین نقطه:کا 2( کوه گاودین آستن) ،8607 متر.
آب و هوا:شمال و غرب پاکستان کم آب است جنوب و بسیاری از مناطق شرق در معرض نوعی باد موسمی استوایی قرار دارد دما به نسبت فصل و ارتفاع بسیار متنوع است از ساحل داغ استوایی تا کوههای سرد شمال دور.
تاریخ معاصر پاکستان
از قرن هیجدهم این منطقه تحت حکومت بریتانیا قرار گرفت . پاکستان به عنوان یک کشور در اوت 1947 زمانی که هند تقسیم شد به وجود آمد و این نتیجه درخواست اتحادیه اسلامی برای کشوری اسلامی بود که در آن هندوها در اکثریت نباشند.
شمار بسیاری از مسلمانان به این کشور کوچ کردند. و حدود 000/000/1 نفر در خونریزی که با جدایی توام بود جان خود را از دست دادند. پاکستان دو جناح داشت – پاکستان غربی ( کشور کنونی) و پاکستان شرقی ( بنگلادش حاضر ) – که به واسطه 1600 کیلومتر از خا ک هند از هم جدا بودند.
تعدادی از نواحی مورد اختلاف با هند بود . کشمیر – موضوع اصلی اختلاف – عملا بین دو کشور نقسیم شد، و در 1947 تا 1949 و 1965تنش بر سر کشمیر منجر به جنگ بین هند و پاکستان شد . مسئله کشمیر ، با درگیریهای گاه به گاه در امتداد خط آتش بس حل نشده باقی ماند.
محمد علی جناح (1876 تا 1949) رهبر اتحادیه اسلامی اولین فرماندار کل کشور بود، ولی جناح که پدر ملت به حساب می آمد,،کمی پس از استقلال مرد.
پاکستان ( که در 1956 به جمهوری تبدیل شد ) دوچار بی ثباتی سیاسی و دوره هایی از حکومت نظامیان از جمله دولتهای ژنرال محمد یحیی خان ( از 1958 تا 1969 ) و ژنرال محمد ایوب خان ( از 1969 تا 1971) گشت.
هر چند پاکستان شرقی اکثر جمعیت را در بر داشت,از آغاز پاکستان غربی بر امور سیاسی و نظامی تسلط داشت . در انتخابات 1970 حزب عوامی لیگ به رهبری شیخ مجیب الرحمان با اکثریت قاطع آراء در پاکستان شرقی پیروز شد,در حالی که در پاکستان غربی حزب مردم پاکستان بیشتر کرسیهای مجلس را به دست آورد.
مجیب الرحمان ظاهرا در رهبری کردن دولت جدید پاکستان به نسبت کسب استقلال برای پاکستان شرقی علاقه کمتری داشت. در مارس 1971 پس از مذاکرات بی نتیجه ارتش شرقی بلافاصله با عنوان بنگلادش اعلام استقلال کرد.
جنگ داخلی درگرفت و هند از کشور جدید پشتیبانی کرد و موجب تسلیم ارتش پاکستان تا قبل ار پایان سال شد. رهبر حزب مردم، ذوالفقار علی بوتو ( نخست وزیر از 1972 تا 1977 ) طی کودتایی نظامی به رهبری رئیس ستاد ارتش محمد ضیاءالحق عزل شد. در 1977 بوتو به اتهام فرمان صدور قتل پدر یکی از مخالفان سابق زندانی شد و در 1987 محکوم به مرگ گشت و علی رغم اعتراض بین المللی در 1979 به دار آویخته شد.
در 1985 ضیاء الحق حکومت نظامی را لغو کرد و بازگرداندن پاکستان به زندگی غیر نظامی را اعلام نمود . در 1986 دختر بوتو و رهبر جدید حزب مردم پاکستان بی نظیز،اجازه یافت به پاکستان باز گردد- جایی که اجتماعات سیاسی او توده های عظیمی را جذب می کرد .
در 1988 ضیاء الحق در سانحه هوایی کشته شد. در انتخاباتی که چند ماه بعد طبق برنامه برگزار شد، حزب مردم پاکستان بزرگترین حزب پارلمان و بی نظیر بوتو اولین نخست وزیر زن در کشوری اسلامی شد.
در اوت 1990 وی متهم به پارتی بازی و فساد شد و توسط رئیس جمهور بر کنار گشت.
در انتخابات بعدی اتحاد دموکراتیک اسلامی به پیروزی رسید . در 1993 نواز شریف رهبر اتحاد دموکراتیک اسلامی نیز بر کنار شد ولی دیوان عالی وی را به مقامش بازگرداند.
حکومت پاکستان
مجلس سنای 87 نفره ( یکی از دو مجلس قوه مقننه فدرال ) متشکل است از 19 سناتور از هر کدام از چهار ایالت که برای دوره‌ای شش ساله انتخاب می گردند، به علاوه 8 سناتور منتخب از مناطق عشیره ای که تحت نظر اداره دولت مرکزی است و 3 سناتور که برای نمایندگی پایتخت سناتور برگزیده شده اند.
مجمع ملی 237 نفره متشکل است از 207 عضو که برای دوره‌ای 5 ساله با رای تمامی افراد بالغ انتخاب می شوند، 20 کرسی نمایندگی که به زنان اختصاص دارد، و 10 عضو به نمایندگی از اقلیتهای غیر اسلامی,رئیس جمهور (که از سوی پارلمان فدرال برگزیده می گردد ) شخصی را به نخست وزیری انتصاب می کند که از پشتیبانی اکثریت در مجمع ملی بر خوردار است .
نخست وزیر نیز کابینه وزیرانی را انتصاب می کند که به مجمع پاسخگوست . رئیس جمهور این اختیار را دارد که دولت وقت را بر کنار و مجامع ملی و محلی را منحل کند.
احزاب عمده سیاسی عبارتند از:
•حزب مردم پاکستان
•(ائتلاف) اتحاد دموکراتیک اسلام
هر کدام از چهار ایالت، کشمیر آزاد و مناطق شمالی مجلس قانونگذاری خاص خود را دارد.
ایالات پاکستان
نام ایالتمساحت(کیلومتر مربع)مرکز
بلوچستان 347,188کوئتا
پنجاب 205,345لاهور
سند140,913کراچی
مرز شمال غرب74,522پیشاور
ناحیه پایتخت فدرال 907اسلام آباد
سرزمینهای مورد اختلاف
•کشمیر آزاد ( آن بخش از ایلات جامو کشمیر که تحت کنترل پاکستان است.)
oمساحت:639/11 کیلومتر مربع.
oمرکز:مظفر آباد.
•مناطق شمالی ( بالتیستان و دیامیر و گیلگیت) ( این مناطق را پاکستان اداره می کند ولی مورد ادعای هند است.)
oمجموع مساحت:520/75 کیلومترمربع.
oمراکز:(بالتیستان) ، سکاردو، (دیامیر) چیلاس، (گیلگیت) گیلگیت.
اقتصاد پاکستان
نزدیک به نیمی از نیروی کار به زراعت معیشتی اشتغال داردؤ و کشتهای عمده گندم و برنج است. پنبه منبع اصلی درآمد ارز خارجی است. دولت برنامه های آبیاری را تشویق می کند، ولی بیش از نیمی از زمین زیر کشت در معرض اشباع آب یا آب شور قرار دارد.
هر چند تنوع گستر ده ای از منابع معدنی هست – از جمله زعال سنگ ،طلا، گرانیت، مس و منگنز – استخراج این منابع به طور فراگیری توسعه نیافته است . صنایع تولیدی بیش تر مربوط به فن آوری غذایی ونساجی و کالاهای مصرفی است.
بیکاری و کم کاری مشکلات عمده ای است,و اقتصاد این کشور به کمک خارجی و پول فرستاده شده از طرف پاکستانیهای شاغل در خارج بسیار وابسته است.
آموزش در پاکستان
میزان با سوادی:8/34% (1990)
سنین تحصیل اجباری:تحصیل اجباری نسیت .
تعداد دانشگاه:22، شامل دانشگاه آزاد.
نیروی دفاعی پاکستان
کل نیروهای مسلح:000/580(تخمین 1992) به علاوه 000/238 شبه نظامی .
خدمت سربازی:ندارد.
