• a

مسیریاب:

از اینجا     یا ازتا شهر کاروانسرای محمدآباد خره ( خورهه ) ‏
ایران - استان قزوین - بوئین زهرا - در مسیر جاده قزوین – بوئین زهرا ‏
ایران - استان قزوین - بوئین زهرا

کاروانسرای محمدآباد خره ( خورهه ) ‏

کاروانسرای محمدآباد خره ( خورهه ) ‏
نوع محل: تاریخی
تاریخ: دوره صفویه ‏
کشور: ایران
استان: قزوین
شهر: بوئین زهرا
آدرس: ایران - قزوین - بوئین زهرا - در مسیر جاده قزوین – بوئین زهرا ‏
در مسیر جاده قزوین – بوئین زهرا کاروانسرایی از بناهای دوره صفویه قرار دارد که در حال حاضر در قسمتی از آن پاسگاه ‏ژاندارمری استقرار یافته است . کاروانسرای محمدآباد از جمله بناهای جالبی است که طرح داخل و خارج آن با هم اختلاف کلی ‏دارند . این اختلاف مربوط به نمای ضلع جنوبی خارج کاروانسرا است . نمای اصلی کاروانسرا عبارت است از یک سردر قوس دار ‏در وسط که در هر طرف آن سه غرفه قرار دارد . از انتهای بازوهای دو طرف سردر دیواری به طول 20/16 متر به طرف ‏شمال پیش می رود و به دیوار پشت اتاق های واقع در ضلع جنوبی کاروانسرا منتهی می گردد . از محل تقاطع دیوار پشت اتاق ها ‏به طول 85/11 متر تا گوشه های جنوب شرقی و جنوب غربی امتداد میابد و با رسیدن به دو برج آجری مدور که در دو کنج ‏قرار دارند پایان میابد . به این ترتیب نمای اصلی کاروانسرا دارای یک طرح پنج ضلعی و دو برج مدور می باشد . درگاه ‏کاروانسرا در جلو به صورت یک جلو خان مستطیل شکل است . پس از در بزرگ هشتی وسیعی قرار دارد . راه پله ای که از راه ‏آن می توان به پشت بام رسید در داخل هشتی قرار دارد . در وسط دو ضلع بزرگ شرقی و غربی هشتی دو قوس بلند دیده ‏می شود که در پشت آنها دالانی قرار دارد . دالان مزبور به عرض 90/3 متر در پشت اتاق های ضلع جنوبی کاروانسرا جای دارد ‏و فاقد غرفه می باشد و تنها طاق تماهایی هم عرض غرفه های نمای خارج و اتاق های ضلع جنوبی در دو طرف ان ساخته شده ‏اند . سقف هشتی با گنبد مدوری که خاص اکثر درگاههای کاروانسراهای دوره صفویه است ، پوشیده شده است . حیاط داخلی ‏کاروانسرا نقشه مستطیل شکل دارد که طول آن 5/50 متر و عرض آن 20/42 متر است . بناهای چهار جانب کاروانسرا با پیروی ‏از اصل قرینه سازی کامل ساخته شده اند چنان که در میان هر یک از جهت های چهارگانه قوس بلندی جای گرفته است که در ‏قسمت سمت جنوب آن سردر ورودی و در سه سوی دیگر آن ایوان هایی بزرگ مانند ایوانهای مسجدهای چهار ایوانی ساخته ‏شده اند . در هر طرف ایوان شمالی ، پنج طاق نما و در دو طرف ایوانهای نمای غربی و شرقی نیز شش طاق نما بنا شده است . ‏طاق نماهای مزبور به قسمت پشت راه ندارند و تنها از چهار طاق نمای واقع در چهار گوشه بنا می توان به دالان پشت غرفه ها ‏راه یافت . دالان سراسری پشت نماهای شمالی و غربی و شرقی 80/3 متر عرض دارد . در دیوار غربی دالان غربی و دیوار ‏شرقی دالان شرقی ، هم عرض غرفه های بیرون ، طاق نماهای سکوداری به عمق 85/1 متر ساخته شده است . عمق این طاق ‏نماهای سکودار در پشت نمای شمالی 25/2 متر است . وضع بناهای دو طرف در ورودی با بناهای سه جانب دیگر اختلاف دارد ، ‏چنان که در هر طرف سردر ، پنج ایوان با همان عرض و عمق غرفه های سه جانب دیگر قرار دارد که در وسط دیوار پشت آنها ‏دری به عرض یک متر کار گذاشته شده است و به اتاقی به طول 70/4 متر راه می یابد . بنای کاروانسرا به تمامی با آجر ساخته ‏شده و تنها در نمای داخل حیاط ، درپی بنا ، یک رج سنگ به کار رفته است . در داخل دالان شمالی ، غرفه های نمای بنا تا ارتفاع ‏‏40/1 متر به شیوه نوعی صندوقه چینی توپر با آجر و سنگهای طبیعی ساخته شده است . برج هایی در دو نبش کاروانسرا برپا ‏گردیده تا تکیه گاه مناسبی برای دیوار طویل سراسری به وجود آورده باشند . این گونه پشتیبان های برج مانند را در ‏کاروانسرای شاه عباسی (آوج) نیز می توان دید . ‏