ایران - استان اردبیل - نیر
ایران - استان اردبیل - نیر
راهنمای مسیریابی تا شهر نیر
نیر
شهر نیر
پبش شماره: 0452382
ارتفاع از سطح دریا: 1,600
جمعیت: 5,460 متر
یکی از شهر های کشور ایرانواقع در استان اردبیل
معرفی شهر نیر
دوران ماقبل تاریخی نیر از روی آثار بجا مانده در منطقه و دوران تاریخی منطقه (دهکده، معابد و دژهای صخرهای که در دل زمین کنده شدهاند) قابل مطالعهاست. به طور کلی کثرت معماریهای صخرهای در منطقه که یادمانهای ماندگار و پایداری از زمان کهنند اولین وسیله شناخت پیشینه تاریخی نیر میباشند و دوم متون تاریخی اعم از سالنامههای آشور و اوراتور و متون هخامنشی است که نشانگر تحولات تاریخی در آن روزگار پرتلاطم هزار سالهاست. اطلاق لفظ زیکرتو در عصر مادها و اوایل هزاره اول و لفظ ساکارتی در عصر هخامنشی به معنی (سرزمین ساکنان در غارهای سنگی)، وجود معابد میترائیسم و نیز اشارات متون اوستا بر وجود بناهایی مثل دژ زیر زمینی و نیز متون شاهنامه که سرشار از چنین اشاراتی است مؤید قدمت این منطقهاست. متون دوران اسلامی نیز موضوع فوق را تایید میکند. چرا که در صحبت از اردبیل در کتاب معتبری چون احسن التقاسیم (قرن ۴ هجری) اشاره به این نکته شدهاست که «بیشتر خانهها را در زیر زمین ساختهاند». بنا به نوشته بلاذری:«نیر دیهی بود و کوشک کهنه و درهم شکستهای داشت. مرّبن عمر موصلی طایی در آنجا فرود آمد و بنیاد نهاد و پسرانش را در آن سکنی داد که به ظن قوی، اینان کوشکهایی در آن قریه بنا کردند و به صورت شهری درآوردند که احتمالاً باید همان قریه نیر باشد. و بازار جابروان را بنیاد نهاده، برزگش ساختند.» یکی از پسران مرّبن علی از سرکشان آذزبایجان بود و در سال ۲۱۲ هجری محمد بن حمید طوسی او را دستگیر ساخته به بغداد فرستاد ولی او بار دیگر به آذربایجان برگشته و به حکمرانی خود پرداخت ابن خردابه در کتاب مسالک و ممالک (تالیف سالهای ۲۳۰-۲۳۴) او را خداوند جابروان و نیریز میخواند. جابروان یکی از شهرهای آذربایجان بوده و یاقوت حموی مینویسد که در نزدیکی نریز (نیر فعلی) بوده ولی از بلاذری نقل شده که در نریز و در نزدیکیهای اردبیل بودهاست. طبق اظهار نظر مطلعین نام اصلی آن نرسی بودهاست و چنین مشهور است که نرسی پادشاه مشهور ساسانی آن را آباد کردهاست. این نام در نوشتههای قدیمی این شهر دیده شدهاست.