خانه پطروس

یکی از خانه های زیبای جلفا خانه پطرس است. این خانه که در چهار راه حکیم نظامی قرار گرفته متعلق به پطروس ولی جانیان بوده است. وی یکی از تجار ثروتمند و مشهور جلفا بود که به دلیل صداقت مورد توجه اولیای دولت صفوی بود و در بین ارامنه از احترامی خاص برخورد ار بود .
‏طبق کتیبه ای که در محل خانه موجود است این بنا در سال 1668 ‏میلادی برابر1046 هجری قمری درپطرس از دو جبهه تشکیل شده که در آن روزگار بوسیله باغی از هم جدا می شده اند . یک قسمت برای فصل تابستان و قسمت دیگر برای ایام زمستان ساخته شده بود .
ساختمان دارای دو طبقه است. طبقه همکف از یک اتاق مرکزی و دو اتاق کوچک تشکیل شده است. در قسمت جنوبی دیوار این اتاق تزئیناتی به شکل گچبری دیده می شود. این تزئینات شامل حجم هائی مانند، کاسه، صراحی، و ظروف دیگراست. این شیوه تزئینات در اتاقهای کاخ عالیقاپو و برخی بناهای دیگر به چشم می خورند .
‏وسط این اتاق حوض آبی وجود دارد که از سنگ مرمر ساخته شده است. در دیوار جنوبی این اتاق فرو رفتگی دیده می شود که به جای بخاری اختصاص داشته است. در بالای این بخاری دیواری بقایای خطی که به زبان ارمنی نوشته شده به چشم می خورد. دراین نوشته نام سازنده بنا ماتوس ‏سال تولد پطرس که با لقب خواجه نامیده شده است آمده است. سال تولد او1659 می باشد .
اتاقهای طرفین تالار قرینه یکدیگر هستند و در تزئینات آنها بخاری دیواری نیز وجود داشت است. . فوقانی بیشتر از طبقه همکف آسیب دیده، بنابراین درباره آن اطلاعات کمتری می توان به دست آورد. اما آنچه در این طبقه کاملأ مشهود است قرینه سازی است. به طوری که در همه قسمتهاپله ها، پنجره ها، راهروها، و طاقچه ها قرینه سازی بوضوح به چشم می خورد .
‏نقاشی های خانه خواجه پطرس که به صورت نقاشی دیواری است شامل برگها و گلهای زینت یافت بوسیله قطعاتی از طلا است. این نقاشی ها با نقاشی های اتاقهای داخلی کاخ چهلستون و نقاشی های چلیپای موجود در کاخ عالیقاپو شباهت تام دارند.
‏دیگر نقاشی ها ، منظره هایی از شکار هستند که به مینیاتور شبیه می باشند و بالاخره تصاویر کوچکی ازانسانها و مناظر طبیعت. این خانه نیز به دلیل در بر داشتن ویژگی های معماری دوران صفویه مخصوصأ تزئینات در اختیار دولت قرار گرفته و عملیات مرمت و باز سازی در آن در حال انجام میباشد.