رشت

معرفی شهر رشت

به نوشته برخی از محققان ، شهر رشت در پیش از اسلام و دست کم در دوره ساسانیان وجود داشته است . در زمانی که حکومت ساسانی رو به فروپاشی می‌رفت ، حکمرانی مستقل این دیار را گیلانشاه می‌نامیدند . پس از غلبه اعراب بر ایران ، اولین بار که نامی از رشت به میان آمد ، سال 61 هجری قمری بود. اما از این تاریخ ، تا زمان صفویه در کتاب‌های تاریخی نامی از رشت دیده نمی‌شود. بعدها در شرح وقایع دوره شاه اسماعیل صفوی از این شهر یاد شده است. در زمان صفویه و به ویژه در دوره شاه اسماعیل صفوی، سرزمین گیلان به دو بخش:« بیه‌پس » به مرکزیت رشت ، و « بیه‌پیش» به مرکزیت لاهیجان تقسیم می‌شد. حکومت بیه پیش از 943 هجری قمری به خان احمد گیلانی رسید و شاه طهماسب اول صفوی، حکومت بیه‌پس را نیز به او سپرد. سرانجام شاه عباس اول صفوی گیلان را تسخیر کرد. بعدها در سال 1045 هجری قمری ، شهر رشت به دست استپان رازین ـ دریانورد و شورشی مشهور روسی ـ غارت شد. در سال 1722 میلادی نیز سپاهیان پترکبیر ، رشت را تسخیر کردند . اشغال‌گران روس تا سال 1743 رشت و گیلان را در تصرف خود داشتند. سپس روس‌های بلشویک در جریان تعقیب سفیدها ( هواداران تزار ) رشت را به تصرف خود درآوردند. این شهر در قدیم ، تنها راه ارتباطی و بازرگانی ایران از طریق بندر انزلی به اروپا بود. رشت در طول تاریخ خود، وقایع اسف‌انگیز فراوانی را از سر گذرانده است. در زمستان 1246 هجری قمری، طاعون شدید در گیلان شایع شد و در حدود شش هزار نفر را از پای درآورد. 56 سال بعد، شهر به آتش کشیده شد و خسارت‌های فراوان دید. در سال 1316 هـ . ق ( 1899 م . ) در رشت شورش نسبتاً دامنه‌داری علیه قانون خراج راهداری کارگزاران روس که از ساکنان دهستان‌ها دریافت می‌کردند ، به وقوع پیوست؛ در نتیجه ، ایستگاه راهداری واقع در نزدیک رشت توسط شورشیان وایران گردید، اما با شدت عمل و خشونت سپهدار اعظم ـ حاکم وقت ـ پایان یافت. رشت در انقلاب مشروطیت نقش مؤثری داشت. به هنگام جنگ جهانی اول ( 1914 ـ 1918 ) شهر رشت در معرض تاخت و تاز سپاهیان روس و بعد نیروهای انگلیسی و شورشیان محلی قرار گرفت و خرابی بسیاری در آن به بار آمد . در سال 1920 میلادی، رشت بار دیگر صحنه درگیری‌های مسلحانه شد:ارتش سرخ در سال 1331 هـ . ق ( 1920 م . ) باکو را تصرف کرد و وارد بندر انزلی شد. این کار سبب تشویق انقلابیون گیلان گردید. سرانجام در همین سال حکومتی ضد انگلیسی به ریاست میرزا کوچک خان جنگلی در رشت اعلام شد. انگلیس‌ها رشت را تخلیه کردند و با آتش زدن انبارهای خود و انهدام پل سفیدرود ، رهسپار بغداد شدند. قوایی از تهران عازم سرکوبی انقلابیون شد. به موجب قرارداد 1339 هـ . ق ( 1921 م . ) که بین دولت‌های ایران و اتحاد جماهیر شوروی منعقد شد، گیلان و رشت از نیروهای روسی تخلیه شد. امروزه شهرستان رشت به عنوان مرکز راه‌های بازرگانی گیلان و بازار تجارت و واردات و صادرات مطرح است و به عنوان مرکز استان امکانات جهانگردی فراوانی دارد.