تکیه معاون الملک

تکیه معاون الملک یکی از بناهای به جای مانده دوره قاجاریه در کرمانشاه می باشد که کاشی های منحصر بفردآن، این بنارا از دیگر تکایای شهر متمایز می کند. این بنا در بافت قدیم شهر در محله آبشوران قدیم و در خیابان شهید حداد عادل واقع شده است. این تکیه به دستور حسن خان معروف به معاون الملک ساخته شد. این بنا از سه قسمت حسینیه زینبیه و عباسیه تشکیل شده است.
حسینیه:مجموعه بنا حدود شش متر از سطح خیابان پایین تر است و برای ورود به حسینیه باید از هفده پله بزرگ عبور کرد. در کنار این پله ها سقاخانه کوچکی وجود دارد که با کاشی هایی با شمایل منسوب به حضرت ابوالفضل (ع) تزیین شده است. در این تصویر حضرت ابوالفضل (ع) سوار بر اسب است و شمشیر به کمر و پرچم در دست دارد. روی پرچم نصر من الله و فتح قریب نوشته شده است. جلوی پای سوار نیز تصویر کودک خردسالی دیده می شود. مردم مل سوار را به حضرت ابوالفضل (ع) و تصویر کودک را به حضرت سکینه (س) نسبت می دهند که از عموی خود – عباس – طلب آب کرده است. مردم این مکان را محترم می شمارند و در آن جا شمع روشن کرده و طلب حاجت می کنند.
سراسر نمای مدخل و سر در ورودی بنا نیز با کاشی های نفیس تزیین شده است. حسینیه صحن کوچکی است و در اطراف آن حجره های دو طبقه و طاق نماهای متعددی دیده می شود که تمام دیوارهای آن با کاشی کاری زیبا تزیین شده است. داخل طاق نماهای این بخش با مجالس کاشی کاری شده پوشیده شده است و این مجالس، صحنه هایی از عزاداری شامل سینه زنی ، قمه زنی و هم چنین تصاویری از خلفا و سلاطین ایران و بارگاه حضرت سلیمان را نشان می دهد. علاوه بر کاشی های با نقوش انسانی، کاشی هایی نیز با نقوش هندسی زیبا به چشم می خورد.
به هنگام مرمت حسینیه آثاری از آیینه کاری و گچ بری بر دیوارهای آن ظاهر شد . ظاهرا بنای اولیه با گچ بری آیینه کاری تزیین شده بود.
زینبیه:بخش میانی یا زینبیه صحن مسقفی است که اطراف آن به وسیله حجره های متعددی احاطه شده است. غرفه های طبقه فوقانی محل استقرار زنان شرکت کننده در مراسم سوگواری بود. سقف بنا به صورت گنبدی دو پوش است.
کنبد زیرین به صورت عرق چین و نمای گنبد فوقانی فلری است. تمام دیوارها و حجره های اطراف با کاشی های زیبا شامل هجده مجلس از صحنه های غم انگیز کربلا نظیر آمدن زعفر جنی به خدمت امام حسین(ع) ، رزم جضرت علی اکبر(ع)، رزم حضرت قاسم(ع)، رزم حضرت ابوالفضل(ع)، صحنه هایی از قیام توابین به خاک سپاری شهدای کربلا توسط قبیله بنی اسد، صحنه ورود اهل بیت به مدینه ، مجلس مختار و بردن اهل بیت (ع) و امام سجاد(ع) به خرابه های شام و مجل یزید است.
در بالای قسمت دیواره گنبد، هشت مجلس کاشی کاری شده وجود دارد. این تصاویر عبارتند از:صحنه عروج پیامبر(ص) و دیدن حضرت علی(ع) در معراج؛ ضمانت حضرت رضا(ع) از آهو، قربانی کردن جضرت اسماعیل (ع) توسط حضرت ابراهیم(ع)، نبرد حضرت حضرت علی(ع)، با سردار خیبریان,باطل کردن جادوی جادوگران فرعون توسط حضرت موسی(ع) و مکتب خانه فرزندان حشرت علی(ع).
در حاشیه پایین آن نیز اشکال متعددی از سلاطین و پادشاهان اساطیری و تاریخی دیده می شود. هم چنین در اطراف بنا مرثیه های متعددی از محتشم کاشانی به چشم می خورد. خطاط خطوط و اشعار سقف دیواهای زینبیه و حسینیه میرزا حسن خان خطاط کرمانشاهی بوده است.
قبر مرحوم معاون الملک بانی تکیه که در سال 1327 ش در گذشت. در اتاق کوچکی در جنوب شرقی زینبیه قرار دارد.
عباسیه:بنای عباسیه صحن وسیعی است که در قسمت شرقی آن یک بنای دو طبقه و در قسمت جنوبی آن، ایوانی با دو ستون آجری ساخته شده است. دیوارهای عباسیه نیز با کاشی های رنگارنگی با مجالسی از ورود حضرت یوسف به کنعان ، بارگاه حضرت سلیمان و تصاویری از آستان مقدس حضرت علی(ع) و امام حسین (ع) تزیین شه است.
در این صحن نیز تصاویری از شخصیت های مذهبی سیاسی و چهره هایی از رجال دوره قاجار کرمانشاه از جمله حسن خان معاون الملک و آیت الله حسین حایری طباطبائی بر روی کاشی ها دیده می شود.