ایران - استان زنجان - آب بر (طارم) - روستای شاه نشین و در ابتدای کوه خرمنه سر
ایران - استان زنجان - آب بر (طارم)
راهنمای مسیریابی تا شهر غار خرمنه سر
غار خرمنه سر
غار خرمنه سر
نوع محل: طبیعی
آدرس: ایران - زنجان - آب بر (طارم) - روستای شاه نشین و در ابتدای کوه خرمنه سر
غار خرمنه سر، در روستای شاه نشین و در بلندای کوه خرمنه سر که 1600متر ارتفاع دارد، واقع شده و به «شاه نشین » نیز معروف است. سنگهای خارا و سنگ های سفید آهکی به صورت ستون های استالاکتیت و آویزه های استالاگمیت مانند چلچراغ های زیبا از سقف غار آویخته و آن را زیبا کرده اند. در این غار چاه های بسیار و دره های خطرناک و لغزنده ای وجود دارد؛ بنابراین برای بازدید از آن حتماً باید از وسایل غارنوردی وکوه نوردی بهره گرفت. برخورداری غار مزبور از نماهای تالار مانند، دالان ها و دهلیزهای زیبا و دخمه های شبیه مغازه های قدیمی بازارهای شهرهای سنتی، که چنین برمی آید که از زیستگاه های انسان های نخستین بوده است، از عامل هایی است که نار خرمنه سر را از ویژگی های منحصر به فرد برخورد ار ساخته است.
برای رسیدن به دهانه غار (خرمنه سر)، ابتدا از بستر رودخانه ای که ازکوه های شمالی شانشین سر چشمه می گیرد و از میان درختان سرسبز زیتون و انجیر باید گذشت و به سوی ارتفاعات شمالی پیش رفت تا در نزدیکی قله کوه خرمنه سر، دهانه مشبک و پنجره مانند وسیع غار را دید.این دهانه ربطی به غار اصلی ندارد و نباید با در اصلی غار اشتباه شود.
بالای در غار، حفره بزرگ و تنورمانندی که مانند اتاقی به نظر می رسد، در میان حفره های کوچک احاطه شده است. بالارفتن از میان سنگ ها نیاز به دقت ومهارت لازم دارد. درون این اتاق ها، آثاری از زندگی انسانی شامل ظرف های سفالی شکسته و پیه سوز های قدیمی شکسته دیده می شود. در حفره های اطراف ، خفاش ها و شب پره های بسیاری لانه کرده اند که از روشنایی بیرون گریزانند و با صدای پای هر تازه واردی ، هراسان ، در هر سو به پرواز درمی آ یند. با ادامه راه پیمایی، یک فضای نسبتاً وسیع پدیدار می شود و پس از آن ، برکه آب صاف و زلالی جای دارد.
در فاصله50 متری این غار، سوراخی شبیه به دهانه چاه وجود دارد که برای ورود به آن باید به حالت خزیده و درازکش حرکت کرد. به محض ورود به این حفره ،پر رمز و راز، دنیایی دید نی و پر از شگفتی در برابر چشمان حیرت زده پدیدار می شود. مشکل می توان باورکرد که
آن سوی این حفره ، این همه عظمت شکفت اور نهفته باشد. انگاه پرتگاه مهیبی ظاهر می شود که فرود در آن نیازمند حمایت فرد یا افراد همراه و استفاده از وسایل کوهنوردی است. در ادامه ، راه طولانی و تونل مانندی خودنمایی می کند و پس از پیمودن آن، به دهانه چاه بزرگ دیگری می رسیم که انتهای آن دیده نمی شود و پایین رفتن از آن مهارت ویژه ای لازم دارد.
بعد از خروج از این چاه ، صد متری که پیشروی کنیم ، به دخمه ای می رسیم که ظاهرأ چندان جلب توجه نمی کند و عبور از آن ، که راهی سربالا است و لغزنده دارد، با استفاده از طناب کوه نوردی و رعایت احتیاط امکان پذیراست، چنان که با اندکی بی احتیاطی احتمال سقوط وجو د دارد. لحظه ای بعد با مشاهده تالاری بزرگ به ابعاد 80*80 متر با سقفی بسیار بلند، که در زیر، کوه سر به فلک کشیده است ، شگفتی بیننده صد چندان می شود! به طوری که شخص هر چقدر هم ورزیده و قدرتمند باشد، نمی تواند تا ارتفاع سقف سنگ کوچکی را پرتاب کند و نور پروژکتور، هر چند که قوی باشد، باز هم نمی تواند سقف تالار را روشن کند. تالار با شیب ملایم و مسطحی مرطوب به سطح پایین و زیر زمین ادامه می یابد .
**
و به نظر می رسد که غار به انتها رسیده است، در حالی که چنین نیست و در کنار پایانه غار، شعبه عمیق و طولانی دیگری دهان می گشا ید؛
درست مثل بازار سنتی یکی از شهر های باستانی ایران.
کف وسقف این دهلیز شباهت بسیاری به بنای بازارهای قدیمی دارد و در چند نقطه آن ، در فاصله های 20تا30 متری ، طاقچه های کوچکی با دست کنده شده است. برای این که وضعیت و موقعیت غار کاملأ مجسم و مشخص گردد، به جرأت می توان گفت که در کف این قسمت از غارمیشود یک مسابقه دو سرعت با شرکت چند نفر دونده انجام داد. در کف دهلیز، چاهی عمیق و ظلمانی دهان باز کرده است که بیننده را به انتهای دهلیزی هدایت می کند. رسیدن به این نقطه از غار، نیازمند حداقل شش ساعت تلاش و راهپیمایی است تا بتوان آخرین شاخه غار را نیز که محوطه ای وسیع و مملو از سنگ های معلق و بزرگ است، دید.
در مطالعات و بررسی های اولیه ، روشی شده است که این غار در دوره نخست ،این غار در دو دوره زیستگاه آنان بوده است ودر دوره نخست، این غار سکونتگاه انسان های غارنشین در دوره های پیش از تاریخ بوده است و تعیین قدمت آن با بررسی یافته های باستان شناسی همچون ابزار سنگی و تیغه های سنگ چخماقی که در این غار به دست آمده است، کار بسیار دشواری است.
در دوره دوم، مردمان قرن چهارم هجری در این غار ممکن داشته اند و این تاریخ به بررسی سفالینه ها ووسایل زندگی آنان که دراتاق ها ودهلیزها به دست آمده اند متکی است.
این غار قدیمی و تاریخی با قلعه شمیران یا سمیران که امروزه به نام مجموعه تاریخی قاسم آباد معروف است و در ساحل راست رودخانه قزل
اوزن واقع شده است، مرتبط است به نظر می رسد سرکردگان حکومت کنگریان، از این غار به عنوان پناهگاهی امن در مقابله با فشارهای سیاسی حکومت بغداد استفاده می کرده اند.
