ایوان تخت مرمر ( کاخ گلستان)

ایوان تخت مرمر که پیش از این دیوانخانه و ایوان دارالاماره نامیده می شد، نیز در سال 1173 بنا گردید. در دوران سلطنت سلسله قاجار، شاهان در این مکان به سلام می نشستند و در ایام نوروز و عیدهای دیگر به طبقات مختلف مردم بارعام می دادند. ساختمان این عمارت دو بار دست خوش تغییرات وسیع شد؛ بار اول در سال 1206 که آقا محمد خان به شیراز لشگر کشید و در آنجا قصر وکیل را ویران کرد و دستور داد پرده های نقاشی و آینه های قدی و مرمرها و ستونهای بلند و درهای خاتم کاری آن را به تهران منتقل و در ایوان دیوانخانه نصب کنند، ساختمان دچار تغییر شد، سقف آن را بلندتر کردند تا ستونهای مرمر را در آن کار گذارند و بعضی طاقچه ها و طاقنماها را پر کردند. تغییرات وسیع تر در حدود سال 1300 ه ق در دوران سلطنت ناصرالدین شاه و در پی بروز خرابی هایی در ساختمان ایوان انجام شد.
تزئینات ایوان از گچبری ، سنگ تراشی، خاتم کاری، آینه کاری و منبت و مشبک بسیار زیبا و دل انگیز است. در این فضا شش پرده بزرگ نقاشی از فتحعلی شاه و جنگ غوریان، شکارگاه شاه اسماعیل صفوی، و پیکار امیر تیمور با ایلدرم بایزید سلطان عثمانی نصب شده است. در ظاق نماهای زیر سقف نیز چندین تابلو کوچک رنگ و روغن از صورت زنان و مردان فرنگی در پشت شیشه نصب شده بود، که برخی از آنها هنوز در این ایوان قرار دارد.
یکی از زیباترین متعلقات این ایوان، که نام بنا نیز از آن ماخوذ است. تخت مرمر یا تخت سلیمانی است. این تخت در حدود سال 1220 ه ق به دستور فتحعلی شاه از سنگ مرمر زرد معادن یزد، توسط سنگ تراشان اصفهانی ساخته شد. طراحی تخت را میرزا بابای شیرازی نقاشباشی و سرپرستی حجاری آن را استاد محمد ابراهیم اصفهانی حجارباشی دربار انجام دادند. تخت مرمر به شکل سکوی بلند دیواره داری روی دوش سه دیو و شش فرشته و یازده ستون مارپیچی که بعضی از آنها بر پشت شیر قرار دارند، در وسط ایوان مستقر شده است. سطح عمودی پله ها و تارمی ها و دست اندازهای دورادور آن، اشکال و اشعاری بر روی سنگ کنده کاری شده است.
ازدیگر تزئینات این بنا دو در خاتم بسیار اعلا در دو طرف شاه نشین و ارسی پنچ دری بسیار نفیس دیوار پشتی آن است.
بناهای ضلع شمالی مجموعه گلستان به ترتیب از غرب به شرق عبارتند از:تالار سلام( تالار موزه) و تالار آینه، تالار عاج یا سفرخانه تالار برلیان و عمارت خوابگاه، که همه ار بناهای دوره ناصری است. معروف ترین این بناها تالار آینه و سپس تالار سلام است.