کاخ گلستان

مجموعه کاخ گلستان، یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران محل اقامت شاهان سلسله قاجار، و از زیباترین و کهن ترین بناهای پایتخت دویست ساله ایران است. سابقه تاریخی ارگ سلطنتی که محدوده آن را شمال خیابان و میدان امام خمینی، غرب خیابان خیام، شرق خیابان ناصر خسرو و جنوب خیابان پانزده خرداد و میدان ارگ تشکیل می دهد، به روزگار صفویه باز می گردد. شاه عباس صفوی در قسمت شمالی حصار تهماسبی، چهار باغ و چنارستانی احداث نمود که بعدها دیوار بلندی اطراف ان را بنا کرد و عمارت مقر سلطنتی را در داخل ان ساخت و این فضا را ارگ نامید. در اواخرعهد صفوی ف تهران گاه مقرموقت دربار شاهان صفوی بود و حتی شاه سلیمان (1077-1105 ه ق ) کاخی در این شهر برای خود بنا کرد. امروز اثری از این بنا های دوره صفویه باقی نمانده است.
شادروان یحیی ذکاء می نویسد:کهن ترین بناهای موجود در مجموعه گلستان ، ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به دوران کرمیخان زند است. به فرمان او حصار ارگ مجددا احیاء و حرم خانه و خلوت خانه و عمارت دارالحکومه در داخل آن بنا شد. او تابستان سال بعد نیز دستور داد تا یک عمارت خاصه و دیوان خانه بزرگ به سبک ساسانی و باغی در کنار آن بنا نمایند.
در زمان فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه قاجار بناهای متعددی در داخل ارگ تهران احداث شد.
در دوران رضا شاه، بخش های بزرگی از ارگ تهران، از جمله حصار دور آن، سر در باب عالی، ساختمان دفتر استیفا، تلگراف خانه، تکیه دولت، نارنجستان، باغ گلشن و ساختمان های اندرونی تخریب شد و محل سکونت شاه به سعد آباد و سپس در دوران محد رضا شاه به نیاوران منتقل شد. در این دوره ، مجموعه گلستان به محل پذیرایی از مهمانان خارجی تبدیل شد.
بخش های مختلف این مجموعه در حال حاضر شامل:ایوان تخت مرمر، خلوت کرمیخانی، اتاق موزه( تالار سلام) و حوض خانه آن تالار آینه، تالار عاج یا سفره خانه، تالار برلیان یا تالار تشریفات، عمارت خوابگاه(کاخ الیزابت) که در سال 1329 به جای نارنجستان بنا شد. قصر شمس العماره، عمارت بادگیر و حوضخانه وسیع آن تالار الماس، کاخ ابیض، چادر خانه، تاریخ بنای ایوان تخت مرمر و خلوت کرمیخانی به دوران وکیل الرعایا باز می گردد.