سردر باغ ملی

در دورانی که رضاخان وزیر جنگ بود- سال 1340 ه ق – در مدخل میدان مشق سابق که محل تمرینات نظامی قشون عهد قاجار و سلطنت فتحعلی شاه بود، سر در بلند و باشکوهی ساخته شد. این سر در جایگزین عمارت دیگری شد که قبلا در همین مکان جای داشت و به بنای فعلی شبیه بود از آنجا که پس از اندک زمانی بسیاری از زمین های میدان مشق به باغ ملی اختصاص یافت، این دروازه به سر در باغ ملی معروف شد.بعدها با ساخته شدن بناهای پیرامونی، سر در باغ ملی در میان ساختمان هایی چون پست خانه مرکزی و بنای قدیمی شرکت نفت ایران و انگلیس احاطه شد. ساختمان شهربانی کل کشور، وزارت امور خارجه، موزه و کتابخانه ملک، موزه ملی ایران و کتابخانه ملی ایران و ... نیز در مراحل بعد این سردر را در برگرفت.
سردر باغ ملی دارای درهایی بزرگ از جنس فلز آهن و آلیاژ برنج است که یک سال بعد از اتمام بنای اصلی نصب شد. این دروازه از سه ورودی با طاق های هلالی زیبا شکل گرفته است. سر در وسطی بزرگ تر از درهای طرفین است و هر ورودی دارای در دولتی است. بالای ورودی وسطی اتاقکی به شکل کلاه فرنگی با بام شیروانی ساخته شده که از طریق پنجرهایی با طاق هلالی، به دو سوی باغ ملی باز می شود. این اتاق در اصل نقاره خانه بود و از آنجا طلوع و غروب خورشید را با نواختن شیپور به اطلاع عموم می رساندند. مصالح عمده این سر در آجر، سنگ، کاشی، چوب و فلز است که با ترکیب بندی و هماهنگی خاص در کنار هم قرار گرفته اند. پایه ها و ستون های دروازه تمامی بر روی قطعاتی از سنگ های سخت استوار شده اند. در بخش جنوبی دروازه هشت ستون به صورت جفت در طرفین طاق ها برپا است.قاب کاشی کاری در بالای طاق بزرگ با دو نقش شیر و خورشید و پرچم ایران به گونه ای قرینه مزین شده است. در یک سوی شیر و خورشید کلمه مقدس« بسم الله الرحمن الرحیم» و در سوی دیگر جمله «مصر من الله و فتح القریب» آمده است.