ایران - استان خراسان رضوی - مشهد - خیابان آخوند خراسانی
ایران - استان خراسان رضوی - مشهد
راهنمای مسیریابی تا شهر گنبد سبز
گنبد سبز
گنبد سبز
نوع محل: زیارتی
تاریخ: حدود 417 سال سال 904
آدرس: ایران - خراسان رضوی - مشهد - خیابان آخوند خراسانی
این آرامگاه در خیابان آخوند خراسانی (خاکی ) واقع شده ،و به جهت رنگ فیروزه ای آن به «گنبد سبز» معروف گردیده است .
این بنا مدفن « شیخ محمد مومن » عارف استر آبادی است که به سال 904 ه. ق وفات یافته است .
بعضی او را صاحب کتاب « تحفته حکیم مومن » در طب قدیم می دانند ، که درست نیست . او نیز از شیوخ صفوی «ذهبیه » شیعه مذهب بوده است. این ساختمان به سال 1011ه. ق به دستور «شاه عباس » ساخته شد و مدتی خانقاه گروهی از صفویه بود . بقعه گنبد سبز در اواسط خیابان آخوند خراسانی مشهد در میدانی به همین نام واقع شده است به گواهی اسناد تاریخی و سفرنامه های موجود بیش از احداث خیابانها و معابر جدید شهر بقعه در میان باغی وسیع که ارگ و دارالمحکمه در ضلع غربی آن و قبرستان میر هوا در قسمت شرقی آن بوده قرار داشته است. گویا علی رغم پافشاری علماء و روحانیون در خصوص حفاظت از بنا به خاطر شخصیت مدفون و احترام به آن در سال 1316 دستور تخریب بقعه از سوی استاندا روقت صادر شد که با شروع جزئیات سیاسی شهریور 1320 ناکام ماند پس از مدتی نیز مقارن با گسترش و توسعه مشهد اطراف آن بصورت میدان طراحی گردید. این بنا بقولی مدفن محمد مومن عارف حکیم قرن نهم هجری است. درستی مشخص نیست که سه شخصیت خراسانی که در متون با نام محمد مومن شناسایی شدهاند کدامیک در این بنا مدفونند باستناد قراین تاریخی بقعه در سال 1011 هجری ساخته شده و کتبیهای که به قلم زیبایی ثلث از زمان شاه عباس دوم بر جای مانده نشان میدهد احتمالا بنا به سال 1091 ه.ق مرمت شده است گنبد سبز ازداخل ساختاری چهار ضلعی و در نمای بیرونی بدلیل وجود طاقنماهای دو اشکوبه زوایای آن شکل هشت گوشه است که با اجیاد فیلپوشها در فضای داخلی نقشه چهار ضلهی بنا تبدیل به عنصر معماری مدور گردیده و گنبد فیروزهای رنگ زیبائی برفراز آن قرار گرفته است. پایههای اطراف طاقها تاپیشانی بنا و بخش فوقانی ازارههای پیرامون نمای خارجی آن مزین به کاشیهای معرق و متنوعی است که علاوه بر زیبائی بیانگر شیوه تزئینی دروه صفویه است نتایج کاوشهای باستانشناسی در داخل گنبد سبز نشان میدهد که بنا بر فرازب دو سردابه کوچک و بزرگ تدفینی مجاور همدیگر که دارای بقایای انسانی بودهاند ساخته شده است همچنین داخل این سردابهها قطعات پراکنده سفال لعابدار برنگهای سبز، آبی، سفید آبی، فیروزهای و قهوهای جمعآوری گردید.