مشهد

معرفی شهر مشهد

مشهد به خاطر وجود بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا ( ع ) در مسیر رشد و توسعه قرار گرفت.نام اصلی مشهد سناباد است . تا پیش از سال 203 هجری قمری سناباد یکی از توابع قصبه یا شهر کوچک نوغان بوده وپس از شهادت حضرت علی بن موسی الرضا ( ع ) ، این محل کوچک به مشهد تغییر نام داده . هر چند اهمیت این شهر از روزگار سلطنت صفویان که به ترویج آیین تشیع اهتمامی شدید می ورزیدند رو به ازدیاد نهاد ولی پیش از روی کار آمدن این سلسله و حتی از نخستین قرنهای رحلت امام ( ع ) ، مردم و حتی پادشاهان سنی مذهب ، به این مرقد پاک توجه داشته و با رفت و آمدها و مجاورتها و احیاناً خرجهایی که برای تعمیر آن می کرده اند بر وسعت ، جمعیت و اعتبار شهر افزوده اند . به گفته برخی از مورخان سلطان محمود غزنوی علی رغم تعصب ضد شیعی در سال400 هجری قمری بر اثر خوابی که دید توسط حاکم نیشابور بقعه مشهد را تعمیر کرد و پس از زمانی نزدیک به یک قرن و نیم ، در زمان پادشاهی سلطان سنجر وزارت خواجه نظام الملک ، شخصی بنام شرف الدین ابو طاهر قمی که از طرف حکومت سلجوقیان ، حاکم مرو بود بقعه را تجدید بنا نمود .
در سال 809 هجری قمری شاهرخ گورکانی به مشهد آمد و سادات و متولیان بقعه را انعام و اکرام کرد در همان زمان به تزئین حرم پرداخت . و چندی پس از آن ، همسر او گوهرشاد آقا ، مسجد جامع معروف مشهد که بنام خود او مسجد گوهرشاد نامیده می شود را در مجاورت آن زیارتگاه بنا نهاد. باری بر اثر همین عامل مذهبی و معنوی و عوامل دیگر از قبیل استعداد خاک و وفور نعمت ، تدریجاً مشهد رو به وسعت نهاد ، و در ظرف چند قرن به صورت شهر مهمی درآمد . البته نمی توان تردید داشت که حمله تیمور و ویرانی شهر بزرگ که در اواخر قرن هشتم صورت گرفته نیز در آبادی مشهد تاثیر فراوان داشته است.
رشد و شکوفایی شهر مشهد در دهه های اخیر به اوج خود رسیده است. این شهر که به لحاظ توانائیهای مختلف از جمله رونق تجاری یکی از قطب های داد و ستد و ارکان اقتصادی کشور است بعنوان یک نگین سبز در شرق میهن اسلامی در مقابل دیدگان علاقمندان داخلی و خارجی خود می درخشد.
امروز بارزترین شاخصه اصلی مشهد بعد از بارگاه ثامن‌الحجج(ع)، سرزمین توس، زادگاه و آرامگاه حکیم نامدار ادبیات ایران زمین فردوسی توسی است که سالانه هزاران مسافر و گردشگر را به خود جذب می‌کند. نام توس چنان با "فردوسی" عجین شده که هیچکس او را جدا از این سرزمین و خاک نمی‌داند و باید فردوسی و موطنش با هم بزرگ داشته شوند. آری اینجا آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی است که در باغی مصفا در ساختمانی با معماری قدیم و متاخر ایران با سبکی بر گرفته از دوران هخامنشیان بنا شده است. اما توس این شهر"حماسه‌های ادبی" منحصر به فردوسی نیست، که شاعری بزرگ از بزرگان ادبیات معاصر ایران زمین در آن خفته است، مردی که عشق به استاد نادیده، از او شاعری بلند آوازه در شعر نو ساخت.
در محوطه آرامگاه دو شاعر بزرگ پارسی، بنای هارونیه در میانه شهر قدیم تابران یا توس فعلی قرار گرفته که برخی بر این باورند که آرامگاه و خانقاه غزالی است و تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این بنا صرف آرامگاه یا خانقاهی است که در سده هشتم هجری به همراه یک بنای مذهبی بر روی بقایای بنایی کهن ساخته شده است. در کنار اینها، آنچه از برج و باروها، ارگ، حصار و دیوار عظیم خشتی، گلی توس بزرگ که آن زمانها متشکل از چهار شهر تابران، نوغان، رادکان و ترغبذ بوده امروز مجموعه‌ای کهن، جذاب و تاریخی از تاریخ ایران زمین و جاذبه‌ای ویژه برای علاقمندان به تاریخ و فرهنگ و ادبیات ایران است. امروز اگر چه بخشهای زیادی از این سرزمین اسطوره‌ها با هزاران گنج پنهان و مدفون است اما همان برج و باروهای عیان شده از زیر خروارها خاک به دست احیاگران میراث فرهنگی خود هزاران ناگفته را می‌گوید و عظمت آن پیداست.