ارگ كريمخانی

ارگ کریمخانی در حقیقت اندرونی و قصر سلطنتی سلسله زندیه در شهر شیراز بود . این ارگ به شکل قلعه آجری با دیواره های بلند ساخته شده که در هر چهار گوشه آن برجی بزرگ بر پا است .ساختمان شهر بانی در مقابل این ارگ ساخته شده و از خود ارگ از سال 1345-1315 به عنوان زندان شهربانی استفاده می شد.
بخشی از تالارها و اتاقهای مرمت شده آن نمونه ای زیبا از سبک معماری دوران زندیه را نشان می دهند .
در مرکز شهر شیراز ساختمان چهار گوشی که روی بدنه بیرونیدیوارها وچهار برج آن نقش و نگارهایی ساده و زیبا به وسیله آجر به ارتفاع حدودا" 15 متر پدید آمده که هر بیننده ای را نسبت به حکومت پر عظمت کریم خان به تفکر وا میدارد. در این ساختمان که ارگ کریم خان نامیده می شود "اندرونی" کریم خان زند (خانواده خان زند و محارم ایشان) زندگی می کردند.
قلعه دارای چهار برج می باشد که ارتفاع برجها از دیوار قلعه بلندتر است. در ورودی قلعه دری چوبی و بزرگ است که در ضلع شرقی قلعه قرار دارد. در بالای در ورودی صحنه نقاشی روی کاشی هفت رنگ انجام شده که کشته شدن دیو سفید به دست رستم پهلوان را نشان می دهد.
ارگ دارای سه شاه نشین در شمال ، غرب و جنوب حیاط می باشد. شاه نشین شمالی مخصوص زمستان ، شاه نشین غربی مخصوص فصل بهار و شاه نشین جنوبی مخصوص فصل تابستان مورد استفاده قرار می گرفت. در طرفین و پشت هر شاه نشین اتاقها و ایوانهایی قرار دارند.
در سمت غربی حیاط تالار اصلی ارگ و منزل رسمی و استراحتگاه کریم خان زند قرار داشته است.تالاری که فعلا" دو ستون چوبی بلند در جلوی آن قرار دارد قبلا" دارای دو ستون سنگی بوده که آقا محمد خان قاجار دو ستون سنگی آنرا برای ساخت گلستان تهران به آنجا منتقل کرد و به جای آن دو ستون بلند چوبی کار گذاشته اند.
ارگ کریمخانی ساختمان مجللی است که اتاقهایی با نقاشیهای زیبا در خود جای داده اما از سال 1315-1345 که به عنوان زندان شهربانی از آن استفاده شده همه آثار نقاشیها و مقرنس کاریهای آن با گچ پوشیده و دود گرفته شد. بیشتر اتاقها و تالارهای آن با سقف و دیوارهای بسیار به صورت سلولهای کوچک زندان در آمدند.
هم اکنون ساختمان دفتر دوم میراث فرهنگی استان فارس میباشد و بناست که در آینده تبدیل به موزه ای بزرگ شود.