کاخ بار کوروش

در فاصله 600 متری شمال شرقی آرامگاه کوروش بقایای یک کاخ بزرگ وجود دارد که یک ستون آن بر جای مانده است . وسعت این کاخ 2620 مترمربع و مشتمل بر تالار بزرگ هشت ستونی در وسط و چهار ایوان در چهار سمت و اتاق هایی در دو گوشه بوده است . پایه های ستون ها . سرستونها . کف آستانها . سکوها و زینت کف ایوانها از سنگ سیاه است . به کار بردن سنگهای سفید و سیاه در کاخهای پاسارگاد یکی از ویژگیهای مهم معماری این کاخها است . در بالای ستون های سنگی سفید ایوانهای کاخ به خط میخی و به زبانهای پارسی . بابلی و عیلامی جمله:(من هستم کوروش شهریار هخامنشی ) منقور است . قسمت مهم فرش سنگی سفید تالار مرکزی و ایوان جنوبی این کاخ را برای احداث بنایی دیگر در عهد شاه شجاع از بین برده اند . در قسمت شرقی کاخ بار کوروش آثار بنای دیگری بر جای مانده است که نقش انسان بالدار بر سنگ سفید مهم ترین نشانه و اثر موجود آن به شمار می رود و به کاخ عبادتگاه پاسارگاد معروف است . این بنا مشتمل بر تالار بزرگ هشت ستونی بوده که بر هر یک از جوانب شمال . شرق و غرب آن درگاهی قرار داشت . در درگاه شمالی نقش برجسته انسان بالدار روی سنگ سفید با دو بال رو به بالا و دو بال رو به پایین حجاری شده است .دستهای انسان به حالت دعا و به آسمان بلند است و لباس بلندی مانند لباس عیلامیان بر تن دارد که تاج مصری با نقش (دو شاخ) شبیه شاخ قوچ بر سر او قرار گرفته است . کاخ عبادتگاه پاسارگاد قدیمی ترین بنای این محل و نقش برجسته فوق نیز قدیمی ترین نقش دوران هخامنشی است .