قلعه سنندج (دژ سنه)

یکی از قلعه های قدیمی کردستان قلعه سنندج بود . هنگامی که (سلیمان خان اردلان )از طرف (شاه صفی) به عنوان والی کردستان منسوب شد مرکز ایالت کردستان را از حسن آباد به سنندج انتقال داد و قلعه ای ساخت که به (دژ سنه) معروف شد . این قلعه بعدها با گسترش شهر در داخل محله ای قرار گرفت که به محله (میان قلعه) معروف بود . (سنه دژ) بالای تپه ای در کمال استحکام بنا شد و در برخی کتب توصیف جالبی از فضاها و تزیینات معماری آن آمده است . از جمله:برگرد محله میان قلعه که دارالحکومه و سرای خسرو خان و امان اله خان بود دیواری کشیده اند مشتمل بر چهار دروازه اول دروازه (قلعه چوالان ) که رو به مغرب دارد . دوم دروازه (تپوله) سوم دروازه (عبدالعظیم) که روی آن به سمت قبله است . چهارم دروازه (بازار) که رو به مشرق است . به این ترتیب مشخص می شود که قلعه سنندج هسته مرکزی یا ارک حکومتی (کهندژ) بود .
اتین قلعه تا سال 1851 میلادی که روس ها برای اولین بار از شهر سنندج نقشه برداری کردند نیز به حیات خود ادامه می داد . امروزه اما جز نام قلعه اثری از آن باقی نمانده است .