شهر اورارتویی بام فرهاد ‏

اخیرا آثار یک شهر تاریخی مربوط به هزاره اول پیش از میلاد در شهرستان ماکو کشف شده است که در ارتفاعات مجاور ‏روستای (سنگر) در 7 کیلومتری شمال شهر ماکو در مکانی موسوم به (بام فرهاد) قرار دارد . بر اساس گمانه زنی های انجام ‏شده این شهر به اقوام اورارتو تعلق دارد و فاقد استحکامات دفاعی بوده است . جهت شهر شرقی و غربی است و در شرق آن ‏بافت مذهبی شهر قرار دارد . در این قسمت شهر یک معبد سنگی متعلق به خدای (خالدی) خدای جنگ اورارتوها نیز واقع است . ‏در میان ارتفاعات اطراف ، خانه های عمومی و در غرب شهر سایر تاسیسات همگانی قرار گرفته اند . کشف دیوار شهر و یک معبد ‏سنگی دیگر در محلی موسوم به (کوراوغلی قلعه سی ) از یافته های مهم این گمانه زنی است . بر اساس مطالعات صورت گرفته ، ‏شهر در زمان آبادانی خود حدود 20 هکتار وسعت داشته است و اهالی آن نیز آب مورد نیاز خود را از رودخانه سنگر که از میان ‏شهر می گذشته است تامین می کرده اند . ‏