کشور فرانسه
پایتخت: پاریس Paris
زبان: فرانسوی ، با اقلیتهای برتون و باسک
مذهب: کاتولیک رومی (74%) ، اسلام سنی (4%)
نوع حکومت: جمهوری
مساحت: 552,000 کیلومتر مربع
خط ساحلی: 3,427کیلومتر
مختصات جغرافیایی: درجه 46 شمالی و 2 درجه شرقی
جمعیت: 60,737,000 نفر
رشد سالانه جمعیت: 0.39 %درصد (July 2004 est.)
امید طول عمر: 77 سال
عضویت: سازمان ملل متحد ، جامعهی اروپا ، پیمان آتلانتیک شمالی ، اتحادیهی اروپای غربی ، گروه هفت ، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه ، کنفرانس امینت و همکاری در اروپا ، شورای اروپا .
کد کشور: FR (FRA)
اختلاف ساعت: +01:00
واحد پول: یورو(Euro) (EUR)
پبش شماره: 33+
تقسیمات کشوری: ايل دو فرانس,
آلزاس,
آکیتن,
اوورنی,
بورگوین,
بروتاین,
پیی دو لا لوآر,
پیکاردی,
پواتو شرانت,
آلپ-کوت دازور,
رون آلپ,
سانتر,
شامپاین آردن,
شمال کاله,
جزیره کرس,
فرانش-کنته,
لانگدوک روسیون,
لیموزین,
لورن,
پیرنه میانه,
نرماندی سفلی,
نرماندی علیا,
گویان فرانسه,
جزیره گوادلوپ,
مارتینیک,
رئونیون شهرهای مهم: ,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
پایتخت:پاریس
تقسیمات کشوری فرانسه
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
نوع تقسیمات کشوری:استانی
جغرافیا فرانسه
ماسیف سانترال (گرانکوه مرکزی ) – فلاتی از سنگهای سخت کهن ، که تا 2000 متر ارتفاع دارد – میانهی فرانسه را اشغال کرده است . این گرانکوه در احاطهی چهار منطقهی پست عمده ای قرار دارد که در مجموع نزدیک به دو سوم کل مساحت کشور را تشکیل می دهد . آبگیر پاریس – بزرگ ترین این زمینهای پست – به واسطهی سلسله جبال کم ارتفاع و جلگه های حاصلخیز و فلاتها منقسم است ، ولی به دلیل وجود رود سن و شاخه هایش کل واحدی را تشکیل می دهد . در سمت شرق ماسیف سانترال درهی طویل و باریک رُن – سون ، جای دارد و در سمت غرب آن درهی لوآر تا اقیانوس اطلس گسترده است . به طرف جنوب غرب ما سیف سانترال آبگیر آکیتن قرار دارد ، ناحیهی حاصلخیز وسیعی که رود گارون و شاخه هایش در آن جاری است . حلقهی ناپیوسته ای از ارتفاعات فرانسه را در محاصره دارد . در شمال غرب گرانکوه آرماراکان (برتانی) تا 411 متر ارتفاع دارد . در جنوب غرب کوههای پیرنه مرزی طبیعی با اسپانیا را تشکیل می دهد . کوههای آلپ در جنوب شرق ، فرانسه را ایتالیا جدا ساخته و بلندترین قلهی اروپا (خارج از کوههای قفقاز) در آن واقع است . کوههای کم ارتفاع تر ژورا – در شرق – مانعی بین فرانسه و سویس است ، در حالی که کوه های وژ آبگیر پاریس را از درهی راین جدا می سازد . در شمال شرق ، کوههای آردن از بلژیک تا داخل فرانسه امتداد دارد . جزیرهی مدیترانه ای کُرس گرانکوهی باستانی است که تا 1270 متر ارتفاع دارد .
رودهای مهم:رون ، سن ، گارون ، سون .
بلندترین نقطه:مون بلان ، 4807 متر .
آب و هوا:جنوب کشور با تابستانهای گرم و زمستانهای معتدل دارای آب و هوای مدیترانه ای است . دیگر نقاط فرانسه آب وهوایی معتدل دارد ، هر چند شرق که به درون قاره نزدیک تر است ، تابستانهایی گرمتر و زمستانهایی سردتر دارد . میزان بارندگی معتدل است و بیشترین مقدار در کوه ها و کمترین میزان آن در آبگیر پاریس می بارد .
تاریخ معاصر فرانسه
عمر امپراطوری دوم (1852 تا 1870) با شکست فرانسه به زمام داری ناپلئون سوم (برادرزادهی ناپلئون اول) در جنگ 1870 و 1871 با پروس به پایان رسید . پس از این شکست ، جمهوری سوم برقرار گشت وبلافاصله با کمون پاریس ، که برپایی کمون خودگردانی به دست سوسیالیستها و جمهوری خواهان رادیکال در پایتخت بود ، روبرو گشت . در مه 1871 ، این کمون با خونریزی سرکوب شد و 20.000 نفر از اعضای آن کشته یا اعدام شدند . ادامهی بحث بر سر نقش دین در دولت – به ویژه مسئله آموزش دینی یا غیر دینی – تا 1905 که سرانجام دین و دولت از هم جدا شد پایان نیافت .
در قرن نوزدهم وسعت امپراتوری استعماری فرانسه ، به ویژه در افریقا ، شمال شرق آسیا و اقیانوس آرام به بیشترین حد خود رسید . جمهوری سوم نیز شاهد ادامهی کشمکش بر سرِ مرزهای خود فرانسه بود . آلزاس لورن در 1870 از دست رفت ولی در 1918 در پایان جنگ جهانی اول (1914 تا 1918) بار دیگر به دست آورده شد ، و در طی جنگ خندقی در شمال فرانسه تلفات بی شماری به بار آورد . ژرژ کلمانسو (1841 تا 1929) – که در طی جنگ در مقام نخست وزیری ، فرانسه را رهبری کرده بود – در 1919 وقتی که رأی دهندگان فرانسوی احساس کردند شرایط سخت صلح برای آلمان بسیار سبک است ، قدرت را از دست داد .
در بین سالهای 1919 تا 1939 مشخصهی دولتهای فرانسه بی ثباتی و تغییر مکرر آن بود . در 1936 لئون بلوم (1872 تا 1950) با رهبری ائتلاف (سوسیالیست – کمونیست –رادیکال) «جبههی مردم» به قدرت رسید و اصلاحات مهم اجتماعی بسیاری را به مورد اجرا گذاشت . در جنگ جهانی دوم (1939 تا 1945) ، آلمان به سرعت فرانسویان را در 1940 شکست داد و در 1942 کشور را کاملاً اشغال کرد . مارشال فیلیپ پتن (1865 تا 1951) رژیمی همدست با آلمانی ها را مستقر در شهر ویشی اداره کرد ، در حالی که ژنرال شارل دوگل (1890 تا 1970) از 1940 « نیروهای فرانسهی آزاد» در تبعید را رهبری کرد . در 1944 فرانسه به دنبال پیاده شدن نیروهای متفقین در سواحل نرماندی آزاد گشت .
پس از جنگ ، جمهوری چهارم ( 1946 تا 1958) گرفتار بی ثباتی و بحران سوئز (1956) بود – این بحران هنگامی روی داد که فرانسه و بریتانیا قصد جلوگیری از ملی کردن کانال سوئز توسط مصریها را داشتند – پایان دوران استعماری شاهد شورشهای ملی گرایانه در بعضی از مستعمرات بود ، به ویژه در ویتنام – جایی که کمونیستها نیروهای استعماری فرانسه را در دین بین فو در سال 1954 شکست دادند – و الجزایر .
اغتشاشات الجزایر – از جمله شورش فرانسویان مقیم و مبارزهی سازمان تروریستی آنها موسوم به سازمان ارتش سری – منجر به پایان جمهوری چهارم و به قدرت رسید ژنرال دوگل در 1959 شد .
دو گل در مقام اولین رئیس جمهور جمهوری پنجم ، در 1962 استقلال الجزایر را واگذار کرد . در همان حال که امپراتوری استعماری فرانسه در حال فروریزی بود ، مقام این کشور در اروپای غربی ، به ویژه با مشارکت فعالانه در جامعهی اروپا ، در حال تقویت بود . در عین حال ، دوگل با توسعهی توان هسته ای فرانسه و خارج ساختن نیروهای فرانسوی از ساختار فرماندهی واحد پیمان آتلانتیک شمالی ، سعی کرد تا سیاست خارجیی مستقل از ایالات متحد را دنبال کند . دوگل هر چند ثبات سیاسی و اقتصادی را مجدداً به فرانسه بازگرداند ، اما نارضایتی داخلی – از جمله شورش دانشجویان در مه 1968 – استعفای وی را در 1969 در پی داشت . سیاستهای دو گل به طور کلی به دست جانشین وی ژرژ پُمپیدو (رئیس جمهور از 1969 تا 1974 ) و والری ژیسکاردستن (رئیس جمهور از 1974 تا 1981) دنبال می شد . تحت حکومت فرانسوا میتران (متولد 1916) که در 1981 انتخاب گشت ، مدرنیزه کردن فرانسه با سرعت ادامه یافت . هر چند در انتخابات سراسری 1993 سوسیالیستها شکست سختی خوردند.
حکومت فرانسه
قدرت اجرایی به رئیس جمهور واگذار شده است ، وی برای دوره ای هفت ساله با رأی تمامی افراد بالغ انتخاب می گردد . رئیس جمهور ، نخست وزیر و شورای وزیران را انتصاب می کند – که هر دو به پارلمان پاسخگو هستند – ولی این رئیس جمهور است و نه نخست وزیر که بر شورای وزیران ریاست دارد . پارلمان متشکل از دو مجلس است . مجلس سنا 321 عضو دارد – 296 نفر به نمایندگی از طرف سرزمینهای وابسته و دپارتمانهای ماوراء بحار فرانسه – که از طرف شوراهای شهری ، محلی و منطقه ای انتخاب می شوند .
12 سناتور باقیمانده را شهروندان فرانسوی مقیم خارج انتخاب می کنند . سناتورهای برای نُه سال خدمت می کنند و یک سوم آنان هر سه سال بازنشسته می شوند . مجلس ملی متشکل از 577 نماینده – از جمله 12 نفر به نمایندگی از طرف دپارتمانها و سرزمینهای ماوراء بحار – که برای دوره ای پنج ساله با رأی تمامی افراد بالغ از حوزه های انتخابیه تک نماینده ای انتخاب می گردند ، در صورت عدم کسب اکثریت مطلق آراء از سوی هر کاندیدا در مرحلهی اول مرحلهی دوم انتخابات برای کاندیداهایی که بیشترین رأی را کسب کرده اند برگذار می شود .
احزاب سیاسی عیارتند از:
•حزب سوسیالیست
• اجتماع برای جمهوری (گُلیست محافظه کار)
•اتحاد برای دموکراسی فرانسه (میانه رو)
• حزب کمونیست
• جبههی ملی (راست گرا)
از سال 1982 ، 96 دپارتمان فرانسه در 22 منطقه گروه بندی شده که در نتیجه هر منطقه از دولت محلی قدرتمندتری برخوردار گشته است .
مناطق فرانسه
نام منطقهمساحت(کیلومتر مربع)مرکز
آکیتن 41,308بوردو
آلزاس 8,280استراسبورگ
اوورنی 26,013کلرمون فران
ایل دو فرانس 12,012پاریس
برتانی 27,208رِن
بورگونی 31,582دیژون
پرووانس کوت دازور31,400پوآتیه
پی دولالو آر 32,082نانت
پیرنه جنوب45,348تولوز
پیکاردی 19,399آمی ین
رون – آلپ 43,698لیون
سانتر 39,151اورلئان
شامپانی – آردن 25,606رنس
فرانش کونته16,202بزانسون
کُرس 8,680آژاکسیو
لانگدوک – روسیون 27,376مون پیله
لورن 23,547نانسی
نام منطقهمساحت(کیلومتر مربع)مرکز
لیمو زن16,942لیموژ
نرماندی سفلی 17,589کان
نرماندی علیا 12,317روآن
نوپا دو کاله 12,414لیل
دپارتمانهای ماوراء بحار
دپارتمانهای ماوراء بحار بخشی از کل جمهوری فرانسه است .
نام دپارتمانمساحت(کیلومتر مربع)مرکز
گوادلوپ (گروهی از جزایر دریای کارائیب شامل گوادلوپ ، جزایر وابستهی نزدیک لادزیراد ، له سنت ، ماری گلانت و جزایر دورتر و سن بارتلمی و سن مارتین ).
1.780 کیلو متر مربع – گوادلوپ و جزایر وابسته نزدیک به 1.706 کیلو متر مربع ، سن بارتلمی 21 کیلو متر مربع ، سن مارتین 53 کیلو متر مربعباستر 38.000 (شهر 14.000).(مرکز سنت بارتلمی گوستاویا ؛و مرکز سنت مارتین ماریو است)
گویان فرانسه (سرزمینی که بین برزیل و سورینام قرار دارد )90,000کایل
مارتینیک (جزیره ای در دریای کارائیب) 1,100فور دو فرانس
رئونیون (جزیره ای در جنوب اقیانوس هند)2,512سن دنیس
تجمعات سرزمینی
تجمعات سرزمینی – وضعیت قانونی بین دپارتمان و سرزمین فراسوی خاک اصلی – بخشی از کل جمهوری فرانسه است .
نام تجمعمساحت(کیلومتر مربع)مرکز
مایوت (جزیره ای از گروه کومور) 376دزائودزی
سن پیر و میکلون (دو جزیرهی اصلی و شش جزیرهی بسیار کوچک در جنوب ساحل نیوفوندلند) 242:سن پیر
سرزمینهای ماوراء بحار فرانسه
نام سرزمینمساحت(کیلومتر مربع)مرکز
ِ پلی نزی فرانسه ( پنج مجمع الجزایر در اقیانوس آرام از جمله جزایر استرالز ، مارکیز و گامبیه )4,200پاپیتی (در جزیرهی تاهیتی)
کالدونیای جدید (کالدونیای جدید و جزایر وابسته اش – لویالته ، ایل دی پن و مجمع الجزایر بلپ – در جنوب اقیانوس آرام جای دارد.)19,103نومئا
سرزمینهای جنوبی و جنوبگان فرانسه (سرزمینهای جنوبی شامل دو مجمع الجزایر و دو جزیرهی کوچک در جنوب دور اقیانوس هند است . )مجمع الجزایر کرگلن 18.130 کیلو متر مربع ، مجمع الجزایر کروزه 1.295 کیلو متر مربع ، جزیرهی آمستردام 155 کیلو متر مربع ، جزیرهی سن پل 18 کیلو متر مربعپورتو فرانسه
جزایر والیس و فوتونا ( دو مجمع الجزایر کوچک در اقیانوس آرام) 274 کیلو متر مربع – پادشاهی اووئا 159 کیلو متر مربع ، پادشاهی سیگاو 64 کیلو متر مربع ، پادشاهی آلو 51 کیلو متر مربع .ماتااوتو (در اووئا)
اقتصاد فرانسه
نزدیک به دو سوم خاک فرانسه زیر کشت است . محصولات مهم شامل غلات (گندم ، ذرت ، جو و برنج ) لبنیات و گوشته چغندر قند و انگور برای تولید شراب است . فرانسه در حد بسیار بالایی از نظر کشاورزی خود کفاست ، به طوری که در این بخش فقط میوه های استوایی و خوراک دام وارد می گردد . ولی با وجود اتحاد و کوششهای تعاونیها ، کوچکی ابعاد قطعه زمینهای زیر کشت به صورت مسئله ای باقی است . کشت درخت و احیای جنگلها در حال حاضر کمک می کند تا آیندهی صنعت مهم چوب تضمین شود .
منابع طبیعی شامل زغال سنگ ، سنگ آهن ، مس ، بوکسیت ، تنگستن و همچنین نفت و گاز طبیعی و مکانهای کافی برای نیروگاههای هیدروالکتریک است . صنایع مهم فرانسوی شامل:منسوجات ، شیمیایی ، فولاد ، غذایی ، ماشین سازی ، هواپیما سازی مهندسی مکانیک و الکتریکی است . به طور سنتی بنگاه های فرانسوی کوچک بوده است ، ولی ادغام موجب تشکیل شرکتهای بزرگ تر با توانایی رقابت بین المللی شده است . در حال حاضر ، فرانسه بعد از ایالات متحد امریکا و ژاپن و آلمان چهارمین قدرت صنعتی جهان به شمار می رود . در طی اواخر دههی 1980 بسیاری از شرکت های دولتی به بخش خصوصی واگذار شد . بیش از نیمی از نیروی کار در بخش خدمات و به ویژه ادارات ، بانکداری ، امور مالی و صنعت توریسم اشتغال دارد .
آموزش در فرانسه
میزان با سوادی:100% .
سنین تحصیل اجباری:6 تا 14 سال .
تعداد دانشگاه:70 دانشگاه به اضافهی 3 پلی تکنیک ملی همطراز .
نیروی دفاعی فرانسه
کل نیروهای مسلح:453.100 (1991) به علاوهی 89.300 پلیس شبه نظامی و 419.000 ذخیره .
خدمت سربازی:10 ماه .
