کشور ترکیه
پایتخت: آنکارا Ankara
زبان: ترکی ( رسمی ) ؛ کردی ( 20% ).
مذهب: اسلام سنی ( 67% )، اسلام شیعه ( 30% )، کلیساهای مختلف مسیحی ( 3% )
نوع حکومت: جمهوری مبتنی بر رموکراسی پارلمانی
مساحت: 776,000 کیلومتر مربع
خط ساحلی: 2,648 کیلومتر
مختصات جغرافیایی: 39 درجه شمالی و 35 درجه شرقی
جمعیت: 72,753,000 نفر
رشد سالانه جمعیت: 1.13%درصد (July 2004 est.)
امید طول عمر: 64سال
عضویت: سازمان ملل متحد، پیمان آتلانتیک شمالی، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، کنفرانس امنیت و همکاری در اروپا، شورای اروپا، اتحادیة اروپای غربی ( عضو وابسته ).
کد کشور: TR (TUR)
اختلاف ساعت: +02:00
واحد پول: لیرترکیه(Turkish lira) (TRL)
پبش شماره: 90+
تقسیمات کشوری: استانبول,
آنکارا,
ازمیر,
بورسا,
آدانا,
غازی‌عینتاب,
قونیه,
آنتالیا,
قیصریه,
مرسین,
اسکی‌شهر,
دیاربکر,
دنیزلی,
شانلی‌اورفه,
سامسون,
ملطیه,
سقاریه,
قهرمان مرعش,
ارزروم,
وان,
الازیغ,
باتمان,
قوجاایلی,
سیواس,
مانیسا,
بالیکسیر,
ترابزون,
چوروم,
تکیرداغ,
عثمانیه,
کوتاهیه,
قیریق‌قلعه,
ختای,
آیدین,
عشاق,
آق‌سرای,
افیون قره‌حصار,
اسپارتا,
ادرنه,
قرامان,
اردو,
سعرد,
ماردین,
دوزجه,
توقات,
بولی,
زنگولداغ,
قره‌بوک,
قرشهر,
قرقلرایلی,
نیغده,
شرناق,
چاناق‌قلعه,
یالوا,
گره‌سون,
ریزه,
آغری,
بینگول,
ارزنجان,
نوشهر,
قسطمونی,
کیلیس,
آماسیه,
ایغدیر,
قارص,
یوزگات,
موغله,
موش,
چانقری,
حکاری,
بوردور,
بتلیس,
بیله‌جک,
بارتین,
سینوپ,
بایبورت,
آدیامان,
گوموش‌خانه,
آرتوین,
اردهان,
تونج‌ایلی شهرهای مهم: استانبول,
آنکارا,
ازمیر,
بورسا,
آدانا,
غازی‌عینتاب,
قونیه,
آنتالیا,
قیصریه,
مرسین,
اسکی‌شهر,
دیاربکر,
دنیزلی,
شانلی‌اورفه,
سامسون,
ملطیه,
آداپازاری,
قهرمان مرعش,
ارزروم,
وان,
الازیغ,
باتمان,
ازمیت,
سیواس,
مانیسا,
بالیکسیر,
ترابزون,
چوروم,
چورلو,
عثمانیه,
کوتاهیه,
قیریق‌قلعه,
انتاکیه,
آیدین,
عشاق,
آق‌سرای,
افیون قره‌حصار,
اسپارتا,
ادرنه,
قرامان,
اردو,
سعرد,
قزل‌تپه,
دوزجه,
توقات,
بولی,
زنگولداغ,
قره‌بوک,
قرشهر,
لولبورگاز,
نیغده,
جیزره,
چاناق‌قلعه,
یالوا,
گره‌سون,
ریزه,
آغری,
بینگول,
ارزنجان,
نوشهر,
قسطمونی,
کیلیس,
آماسیه,
ایغدیر,
قارص,
یوزگات,
فتحیه,
موش,
چانقری,
حکاری,
بوردور,
تاتوان,
بوزویوک,
بارتین,
سینوپ,
بایبورت,
گول‌باشی,
گوموش‌خانه,
آرتوین,
اردهان,
پرتک پایتخت:آنکارا
تقسیمات کشوری ترکیه
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
نوع تقسیمات کشوری:استانی
جغرافیا ترکیه
آن قسمت از ترکیه که در غرب داردانل قرار دارد به 5% کل مساحت کشور، بخشی از اروپاست. ترکیه آسیایی متشکل است از فلات مرکزی آناتولی و آبگیرهایش که در شمال آن کوههای پونتین,در جنوب آن کوههای تودوس و در شرق آن سلسله ارتفاعات مجاور قفقاز جای دارد.
رودهای مهم:فرات، دجله، قزل ایرماق، ساکاریا.
بلندترین نقطه:قلة آرارات، 5185 متر.
آب و هوا:نواحی ساحلی آب و هوای مدیترانهای دارد. آب و هوای مناطق مرکزی متنوع است و تابستانهای خشک و بسیار گرم و زمستانهای سرد و برفی دارد.
تاریخ معاصر ترکیه
در آغاز قرن نوزدهم، امپراتوری عثمانی از دانوب تا عدن و از فرات تا الجزایر وسعت داشت. با این حال، این امپراتوری گرفتار زوال درازمدتی در قدرت نظامی وسیاسی و در وسعت بود تا جایی که امپراتوری عثمانی « بیمار اروپا » تلقی شد و آیندة این امپراتوری و سرزمینهایش در بالکان به عنوان « مسئلة شرقی » موجب نگرانی در قرن نوزدهم گردید.
در 1908 قیام ترکهای جوان کوشید تا جلو این زوال را بگیرد، ولی شکست در جنگهای بالکان ( 1912 تا 1913 ) عملاً ترکیه را از اروپا بیرون راند.
اتحاد با آلمان در جنگ جهانی اول با شکست و از دست رفتن تمامی مناطق غیرترکی پایان یافت و آیندة ترکیه در خود آسیا زمانی که یونان مناطق اطراف ازمیر را فتح کرد و متفقین مناطق نفوذ ایجاد کردند زیر سؤال رفت. ژنرال مصطفی کمال ( 1881 تا 1938 ) - که بعدها به آتاتورک ( پدر ترکها ) مشهور شد - به رهبری نیروهای مقاومت در جنگ داخلی پرداخت و یونان را شکست داد. مرزهای کنونی ترکیه در 1923 به موجب معاهدة لوزان مشخص شد. ترکیه با الغای نظام سلطنتی ( 1922 ) تبدیل به جمهوریی گشت که آتاتورک آن را به صورت کشوری غیرمذهبی و پیرو غرب درآورد. اسلام از حکومت تفکیک، الفبای لاتین جایگزین حروف عربی، زبان ترکی احیاء و حجاب زنان ممنوع شد.
در 1945 ادعاهای ارضی شوروی بر سرزمینهای ترکی مشوق دیدگاه طرفدار غرب شد، و در 1952 ترکیه به پیمان آتلانتیک شمالی پیوست و در 1960 عدنان مندرس,نخست وزیر، طی کودتایی نظامی سرنگون و به اتهام فساد و حکومت مغایر با قانون اساسی به دار آویخته شد. در 1961 دولت غیرنظامی دوباره بر سرکار آمد، ولی تداوم خشونت و حکومت بیثمر موجب به دست گرفتن مجدد قدرت از سوی ارتش در 1980 شد.
در 1974 پس از سرنگونی پرزیدنت ماکاریوس در قبرس طی کودتایی با حمایت یونان، ترکیه به این جزیره حمله کرد و حکومتی ترکی در شمال این کشور برقرار ساخت ( 1975 ). اختلاف با یونان بر سر قبرس و همچنین سابقة حقوق بشر در ترکیه، به کوششهای این کشور در پیوستن به جامعة اروپا لطمه زده است.
در 1983 حکومت غیرنظامی جایگزین دولت نظامی شد. از آن زمان ترکیه حتیالامکان به اروپای غربی نزدیک شده، هرچند ظهور بنیادگرایی اسلامی در اواخر دهة 1980 هویت اروپایی ترکیه را زیر سؤال برده است. از زمان انحلال شوروی ( 1991 )، ترکیه با جمهوریهای شوروی سابق در آسیای میانه، که اکثراً از لحاظ زبان و سنت ترکی هستند، پیوندهای اقتصادی و فرهنگی ایجاد کرده است. ناآرامی در میان کٌردهای ترکیه - در جنوب شرق - افزایش یافته است.
حکومت ترکیه
450 عضو مجمع ملی با رأی تمامی افراد بالغ برای پنج سال انتخاب میشوند. رئیس جمهور( که از سوی مجمع برای هفت سال انتخاب میگردد ) نخست وزیر و کابینهای را انتصاب میکند که از پشتیبانی اکثریت مجمع برخوردارند.
احزاب عمدة سیاسی عبارتند از:
•حزب میهن ( محافظهکار )
• حزب مردمگرای سوسیال دمکرات
•حزب راه راست
• حزب رفاه
• چپ دموکراتیک.
اقتصاد ترکیه
بخش کشاورزی کمی زیر نیمی از نیروی کار را در بردارد. کشتهای عمده شامل گندم، برنج، تنباکو و پنبه است. تنباکو و پنبه هردو موجب ایجاد صنایع مهم پردازش شده است. منسوجات یک چهارم از صادرات ترکیه را تشکیل میدهد. صنایع تولیدی - به ویژه صنایع شیمیایی و فولاد - به سرعت رشد کرده است. منابع طبیعی شامل مس، زغالسنگ و کروم است. میزان بیکاری بالاست. پولی که ترکهای شاغل در اروپای غربی به کشور میفرستند منبع درآمد عمدة ارز خارجی است. توریسم اهمیت فزایندهای دارد.
آموزش در ترکیه
میزان باسوادی:7/80% ( 1989 ).
سنین تحصیل اجباری:بین 6 تا 14 سال؛ 5 سال تحصیل اجباری است.
تعداد دانشگاه:29.
نیروی دفاعی ترکیه
کل نیروهای مسلح:579،200 ( 1991 ).
بهعلاوة 120،000 ژاندارم.
خدمت سربازی:18 ماه ( فقط در نیروی زمینی ).
